Afirmativne mere za učenike romske nacionalnosti

Afirmativni upis u predškolsku ustanovu, kao i u osnovnu školu omogućen je deci romske nacionalnosti koja nemaju potrebna dokumenata;

Učenik romske nacionalnosti koji je podneo zahtev za priznavanje strane školske isprave može da bude uslovno upisan u prvi i naredni razred, ukoliko se postupak ne okonča do početka školske godine, i škola je dužna da učenika odmah uključi u odgovarajući razred. 

Ispitivanje deteta pri upisu u školu vrši se na maternjem jeziku deteta ili angažovanjem prevodioca na predlog nacionalnog saveta nacionalne manjine. Ako dete starije od sedam i po godina zbog bolesti ili drugih razloga nije upisano u prvi razred, može da se upiše u prvi ili odgovarajući razred, na osnovu prethodne provere znanja, koju obavlja tim sastavljen od nastavnika razredne nastave, pedagoga i psihologa škole uvažavajući standarde postignuća i ceneći najbolji interes deteta.

Podrška u obrazovanju za učenike kojima je zbog socijalne uskraćenosti, teškoća u učenju, rizika od ranog napuštanja školovanja i drugih razloga ova podrška potrebna, obezbeđuje otklanjanje fizičkih i komunikacijskih prepreka, prilagođavanje načina ostvarivanja školskog programa i izradu, donošenje i ostvarivanje individualnog obrazovnog plana. Za ostvarivanje dodatne podrške direktor škole, nastavnik, stručni saradnik, vaspitač, pedagoški asistent i roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik može da dobije posebnu stručnu pomoć u pogledu sprovođenja inkluzivnog obrazovanja.

U cilju sprečavanja osipanja učenika romske nacionalnosti iz obrazovnog sistema, učenicima pripadnicima romske nacionalne manjine  omogućen je upis u srednju školu školu pod povoljnijim uslovima, primenom afirmativnih mera:

Informisanje roditelja i učenika – Osnovna škola počev od sedmog razreda preduzima mere kojima informiše roditelje, odnosno druge zakonske zastupnike učenika romske nacionalne manjine o merilima i postupku za upis učenika u školu pod povoljnijim uslovima. Škola takođe pruža pomoć roditeljima, odnosno drugim zakonskim zastupnicima i učenicima u izboru škole i zanimanja, prema sklonostima i sposobnostima učenika (praćenje razvoja učenika i informisanje o karakteru i uslovima rada pojedinih zanimanja).

Informisanje roditelja, odnosno drugih zakonskih zastupnika o merilima i postupku upisa učenika u školu pod povoljnijim uslovima realizuje i Nacionalni savet romske nacionalne manjine.

Prijava za upis – Prijavu za upis u srednju školu pod povoljnijim uslovima za učenika podnosi roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik učenika, u skladu sa propisima kojima se reguliše zaštita podataka o ličnosti, u osnovnoj školi.

U prijavi roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik učenika se izjašnjava o nacionalnoj pripadnosti učenika i dostavlja dokumentaciju o socijalnom statusu učenika i roditelja, odnosno drugih zakonskih zastupnika.

Nacionalni savet romske nacionalne manjine izdaje potvrdu o izjavi za primenu afirmativnih mera.

Polaganje završnog ispita i rangiranje za upis u srednju školu – Učenik koji je prijavljen za upis pod povoljnijim uslovima polaže završni ispit u skladu sa podzakonskim aktom koji uređuje završni ispit.

Broj bodova koji učenik ostvari na osnovu uspeha iz škole i na osnovu završnog ispita, uvećava se za 30% od broja bodova koji mu nedostaje do 100 bodova.

Učeniku koji živi u porodici koja je korisnik novčane socijalne pomoći, broj bodova koji je ostvario na osnovu uspeha iz škole i završnog ispita uvećava se za 35% od broja bodova koji mu nedostaje do 100 bodova.

Učenik se raspoređuje u školu na osnovu opredeljenja i utvrđenog broja bodova.

Ukoliko u istoj školi ima više odeljenja istog smera gimnazije, odnosno obrazovnog profila, a više učenika koji su ispunili uslove za rangiranje, učenici se se raspoređuju  ravnomerno po odeljenjima.

Posle upisa, osnovna škola dostavlja srednjoj školi podatke o učeniku koji se upisao u tu srednju školu.

Kandidati koji žele da upišu prvu godinu osnovnih i integrisanih studija na visokoškolskim ustanovama čiji je osnivač Republika na osnovu afirmativne mere upisa pripadnika romske nacionalne manjine, prilikom podnošenja prijave i propisane dokumentacije za upis na studije prilažu visokoškolskoj ustanovi preporuku Nacionalnog saveta romske nacionalne manjine

Upis na visokoškolsku ustanovu na osnovu afirmativne mere upisa pripadnika romske nacionalne manjine vrši se u okviru kvote koja se odobrava odlukom Vlade i zavisi od ukupne kvote studenta čije se školovanje finansira iz budžeta Republike Srbije, a može ga ostvariti kandidat pripadnik romske nacionalne manjine koji je položio prijemni ispit.

Posle završenog polaganja prijemnog ispita/ispita za proveru sklonosti i sposobnosti, kandidati koji su položili prijemni ispit/ispit za proveru sklonosti i sposobnosti, rangiraju se na posebnoj rang listi, sa koje visokoškolska ustanova upisuje najviše onoliko kandidata koliko je odobreno odlukom Vlade za ovu afirmativnu meru. Kandidati koji se na ovaj način ne upišu rangiraju se sa ostalim kandidatima za redovna budžetska mesta.

Prilikom upisa na više godine studija, studenti romske nacionalnosti koji su upisani putem afirmativne mere, zadržavaju status studenata koji se finansiraju iz budžeta ukoliko ostvare 36 ESPB.

Studenti pripadnici romske nacionalne manjine koji su upisani na osnovu afirmativne mere upisa u statusu studenata koji se finansiraju iz budžeta imaju pravo na smeštaj i ishranu u studentskim domovima.

Stipendije za učenike i studente romske nacionalnosti je mera koja ima za cilj povećan obuhvat romske dece sistemom obrazovanja i vaspitanja i smanjenje odustajanja od obrazovanja sprečavanjem njegovog ranog napuštanja.

U cilju podrške Ministarstvo, u okviru opšteg konkursa za učeničke i studentske stipendije i kredite, raspisuje upućuje pripadnicima romske nacionalne manjine poziv za stipendiranje.

Više o stipendijama i načinoima prijave možete pogledati OVDE.

Jedna od kontinuiranih mera podrške učenicima romske nacionalnosti u sistemu obrazovanja je pedagoški asistent.

Oni pružaju pomoć i dodatnu podršku deci i učenicima u skladu sa njihovim potrebama, pomažu nastavnicima, vaspitačima i stručnim saradnicima.  Rad sa porodicama je sastavni deo posla pedagoških asistenata, kao i saradnja sa nadležnim organima jedinice lokalne samouprave, organizacijama, ustanovama, službama i udruženjima.

Pedagoški asistenti koji pružaju podršku učenicima romske nacionalnosti kojima je potrebna dodatna podrška u obrazovanju mogu da budu angažovani kada ustanovu pohađa najmanje 20 učenika kojima je potrebna dodatna podrška u obrazovanju.

Savetnici-spoljni saradnici za obrazovanje na jezicima nacionalnih manjina takođe su jedna od sistemskih i kontinuranih mera podrške obrazovanju nacionalnih manjina.

Savetnici-spoljni saradnici čine mrežu profesionalaca, praktičara koji zajedno sa školama rešavaju izazove u procesu primene inkluzivne prakse i unapređivanju obrazovanja na jezicima nacionalnih manjina.