Neformalno obrazovanje odraslih

Osnovno obrazovanje odraslih je koncipirano i ostvaruje se po modelu funkcionalnog osnovnog obrazovanja odraslih (u daljem tekstu: FOOO) i omogućava dostupnost i svrsishodnost osnovnog obrazovanja populaciji odraslih. FOOO je organizaciona i programska celina u sistemu formalnog obrazovanja u kojoj odrasli stiču osnovno obrazovanje primereno njihovim potrebama, mogućnostima učenja i potrebama tržišta rada (Pravilnik o nastavnom planu i programu osnovnovnog obrazovanja odraslih  i Pravilnik o bližim uslovima za ostvarivanje NPP OOO )

Uz osnovno obrazovanje, odraslima je omogućeno da steknu i odgovarajuću osposobljenost putem obuke.

Nastavni plan i program osnovnog obrazovanja odraslih ostvaruje se u posebno osposobljenim i pripremljenim osnovnim školama i školama za osnovno obrazovanje odraslih.

Školski tim koji realizuje program osnovnog obrazovanja odraslih čine,  nastavnici, stručni saradnici, direktor i andragoški asistent, koji su posebno obučeni kroz obavezni program obuke za ostvarivanje programa osnovnog obrazovanja odraslih.

Osnovno obrazovanje odraslih, po modelu FOOO, traje tri godine i ostvaruje se u tri ciklusa u trajanju od po godinu dana.

U prvom ciklusu stiču se osnove funkcionalne pismenosti, u drugom i trećem – osnove opšteg obrazovanja i stručne kompetencije. Stručne kompetencije stiču se putem obuke kao jednog od oblika osposobljavanja zasnovanog na standardima rada i potrebama tržišta rada.

Nastavni plan i program osnovnog obrazovanja odraslih, po modelu FOOO, usmeren je ka ostvarivanju utvrđenih opštih ishoda, odnosno ključnih kompetencija. Ostvarenost opštih ishoda, odnosno ključnih kompetencija kao i predmetnih ishoda programa FOOO proverava se na osnovu Opštih standarda postignuća za osnovno obrazovanje odraslih.

Podrška nastavnicima u ostvarivanju Nastavnog plana i programa osnovnog obrazovanja odraslih obezbeđena je andragoškim didaktičko-metodičkim uputstvima sadržanim u delu programa koji se odnosi na način ostvarivanja programa svakog predmeta, modula i obuke i u posebnim vodičima za svaki predmet, modul i obuku (didaktičko metodička upustva za nastavnike i vodiče i materijale za učenje i podučavanje za nastavnike i  polaznike možete preuzeti na banerima sa desne strane: Materijali za nastavnike, Materijali za polaznike Programa i Priručnici za sprovođenje Programa OOO)

Realizacija osnovnog obrazovanja odraslis sprovodi se i u Vaspitno popravnim ustanovama (VPU) i Kazneno popravnim zavodima (KPZ).

Srednje obrazovanje odraslih ostvaruje se u skladu sa ciljevima koji su definisani zakonom kojim se uređuju osnove sistema obrazovanja i vaspitanja posebnim zakonima.

Posebni programi za obrazovanje odraslih u dvogodišnjem i trogodišnjem trajanju, programi stručnog osposobljavanja, specijalističkog, odnosno majstorskog obrazovanja, programi obuke i drugi programi za obrazovanje odraslih ostvaruje se u srednjoj školi, odnosno srednjoj školi za obrazovanje odraslih

Upis odraslih vrši se u skladu sa Zakonom, i posebnim zakonima kojima se uređuje srednje obrazovanje i vaspitanje i obrazovanje odraslih.

Škola u toku godine vrši upis kandidata radi sticanja specijalističkog, odnosno majstorskog obrazovanja, stručne osposobljenosti, prekvalifikacije, dokvalifikacije i obuke, uz saglasnost Ministarstva.

Specijalističko i majstorko obrazovanje

U srednju stručnu školu radi sticanja specijalizacije, može da se upiše kandidat koji ima završenu odgovarajuću školu i ima najmanje dve godine radnog iskustva i ono traje jednu ili dve godine.

Po završetku programa specijalističkog, odnosno majstorskog obrazovanja polaže se ispit na kojem se proveravaju veštine i znanja potrebne za obavljanje zanimanja za koje se kandidat prijavio. Program majstorskog ispita donosi ministar na predlog Saveta za stručno obrazovanje. Nakon položenog ispita kandidatu se izdaje javna isprava koja to potvrđuje u skladu sa zakonom o srednjem obrazovanju i vaspitanju.

Nastavak prekinutog školovanja

Osobe koje su iz određenih razloga napustile srednju školu, odnosno prekinule obrazovanje imaju pravo da nastave školovanje u istom trajanju po osnovu zakona o srednjoj školi.

Da bi završili započeto obrazovanje, vanredni učenici se upisuju do 31. avgusta. Učeniku će biti priznati svi ranije završeni razredi. Rešenjem koje donosi direktor škole, biće određeni dopunski ipiti koje polaznik mora da položi. Nakon što položi sve dopunske ispite učenik polaže razredni ispit u koji se upisao. Na taj način stiče pravo da upiše sledeći razred u statusu vanrednog učenika.

Prekvalifikacija i dokvalifikacija

Nakon završenog srednjeg obrazovanja i vaspitanja odrasli može da se upiše u školu radi prekvalifikacije ili dokvalifikacije.

Prekvalifikaciju upisuju kandidati koji žele da se obrazuju za neki drugi obrazovni profil u odnosu na onaj koji su završili,bez obzira na područje rada.

Dokvalifikaciju upisuju kandidati koji žele da se obrazuju za neki drugi obrazovni profil u dužem trajanju, bez obzira na područje rada.

Kandidat koji je upisan u program prekvalifikacije polaže ispite iz stručnih predmeta koje određuje nastavničko veće škole u koju je upisan.

Kandidat koji je upisan u program dokvalifikacije polaže dodatne ispite iz predmeta čiji se sadržaji razlikuju od prethodno položenih, predmeta koji nisu bili utvrđeni nastavnim planom i programom (razlika predmeta) i završni ispit.

Vanredni polaznici

Vanredan polaznik prvog razreda škole je lice upisano u prvi razred srednjeg obrazovanja i vaspitanja ili obrazovanja za rad i starije je od 17 godina.

Vanredni učenici upisuju se u prvi razred u junskom roku na osnovu konkursa koji raspisuje Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja.